વિશ્વા મોડાસિયા
ઉનાળાની શુરુઆત થતા જ બે-ત્રણ દિવસની રજામાં લોકો હિલ સ્ટેશન ઉપર જવાનું પસંદ કરતા હોય છે. ગુજરાતમાં સાપુતારા અને માઉન્ટ આબુ ખુબ પ્રખ્યાત હિલસ્ટેશન છે. જોકે ગુજરાતમાં વલસાડ-ધરમપુર પાસે આવેલું વિલ્સન હિલ્સ પણ પર્યટકોમાં પ્રખ્યાત હિલ સ્ટેશન છે. ભારતમાં ખુબ ઓછા એવા હિલ સ્ટેશન છે જ્યાથી સમુદ્રની ઝલક પણ જોઈ શકાય છે. વિલ્સન હિલ્સ તેમાંથી એક છે. જો તમે સમુદ્ર અને પર્વતની મજા એકસાથે માણવા માંગો છો, તો વિલ્સન હિલ્સ યોગ્ય સ્થળ છે. સાથે સાથે ઉનાળામાં પર્યટકો વલસાડની પ્રખ્યાત સ્થાનિક કેરીઓનો આનંદ પણ માણી શકે છે.
ગુજરાતના ધરમપુરથી 27 કિમી પાંગરબારી વન્યજીવ અભયારણ્યની નજીક ગાઢ જંગલોમાં આવેલ ટેકરીઓ પર વિલ્સન હિલ્સ આવેલું છે. વિલ્સન હિલ્સનું નિર્માણ કાર્ય અંગ્રેજ અધિકારી વિલ્સન અને ધરમપુરના છેલ્લા રાજા વિજય દેવજી દ્વારા શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. વિલ્સન મુંબઈના ગવર્નર હતા અને તેમની યાદમાં પહાડીઓનું નામ રાખવામાં આવ્યું છે. વિલ્સન હિલ્સની સરેરાશ ઊંચાઈ સમુદ્ર સપાટીથી 750 મીટર (2,500 ફૂટ) છે. આ હિલ સ્ટેશન ઉનાળાના દિવસોમાં ઠંડક અને ઠંડકનો આહલાદક અહેસાસ કરાવે છે. આરસમાંથી બનેલી પ્રખ્યાત “છત્રી” આ સ્થળનું મુખ્ય આકર્ષણ છે. અહીં દૂર દૂરથી લોકો તે જોવા માટે આવે છે. આ ઉપરાંત ટ્રેકિંગ પર જવા માટે આ શ્રેષ્ઠ સાઇટ છે. અહીં આવીને પર્યટકો ટ્રેકિંગનો આનંદ માણી શકો છે.
જોવાલાયક સ્થળ ક્યા છે
બરુમલ શિવ મંદિર
આ શિવ મંદિર વિલ્સન હિલ્સ અને ધરમપુરને જોડતા રસ્તા પર આવેલું એક મુખ્ય પ્રવાસન સ્થળ છે. આ મંદિર વાંકી નદીના કિનારે આવેલું છે. 800 વર્ષથી પણ વધુ જૂનું બરુમલ મહાદેવ મંદિર વલસાડ જિલ્લાના સૌથી પ્રાચીન મંદિરોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. અહીં સ્થિત શિવલિંગની લંબાઈ લગભગ 6 થી 8 ફૂટ છે. અહીં દર વર્ષે મહાશિવરાત્રીના તહેવાર અને શ્રાવણ માસના અવસરે મેળો ભરાય છે. આ મંદિર ભારતીય કલાકારીનો અદભુત નમુનો છે. મંદિરમાં પ્રવેશતા જ શાંતિનો અહસાસ થાય છે.
લેડી વિલ્સન મ્યુઝિયમ
વિલ્સન હિલ્સ મ્યુઝિયમ જેને લેડી વિલ્સન મ્યુઝિયમ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે તે એક એવી જગ્યા છે જ્યાં તમે ઈતિહાસ હાઉસિંગ કલાકૃતિઓ અને પ્રાચીન વસ્તુઓ વિશે માહિતી મેળવી શકો છો.લેડી વિલ્સન મ્યુઝિયમ દક્ષિણ ગુજરાતનું સૌથી મોટું બહુવિધ-શિસ્ત સંગ્રહાલય છે. ધરમપુરના રાજાના પૌત્ર મહારાણા મોહનદેવજીએ તેમના શાસનના 25મા વર્ષની સ્મૃતિમાં ઈન્ડો-સારાસેનિક શૈલીમાં એક સુંદર સિલ્વર જ્યુબિલી હોલ બનાવ્યો હતો.બાદમાં બોમ્બે પ્રેસિડેન્સીના ગવર્નર લોર્ડ લેસ્લી વિલ્સન ધરમપુરની મુલાકાતે આવ્યા ત્યારે તેમના માનમાં મહારાણા વિજયદેવજીએ સિલ્વર જ્યુબિલી હૉલને મ્યુઝિયમમાં રૂપાંતરિત કર્યું હતું જેનું ઉદ્ઘાટન લેડી વિલ્સન દ્વારા 31મી જાન્યુઆરી, 1928ના રોજ કરવામાં આવ્યું હતું મ્યુઝિયમ ઈમારતનો શિલાન્યાસ 1887માં કરવામાં આવ્યો હતો અને ઈમારત 1894માં પૂર્ણ થઈ હતી. જ્યારે પિક્ચર ગેલેરી ઈમારતનું બાંધકામ 1908માં શરૂ થયું હતું અને 1914માં પૂર્ણ થયું હતું. આ મ્યુઝિયમમાં ઘણા જોવાલાયક વિભાગો છે. જેમ કે…
નેચરલ હિસ્ટરી ગેલેરી : આ ગેલેરીમાં ભૂસ્તરશાસ્ત્ર, દરિયાઈ જીવન, એવ્સ, સરિસૃપ, સસ્તન પ્રાણીઓ વગેરે જેવા પેટા વિભાગો છે જે સ્ટફ્ડ બર્ડ્સ, સાપ, જંગલી પ્રાણીઓ, જંગલી પ્રાણીઓની ચામડીના સાચવેલા નમુનાઓ વગેરે જોવા મળે છે. આ વિભાગનું મુખ્ય આકર્ષણ બ્લુ વ્હેલનું હાડપિંજર છે. ધરમપુર પ્રદેશના વાઘ અને પેન્થર્સ, ઓઇસ્ટરના બોટલમાં ભરેલા નમુનાઓ, હિમાલયન પેન્થરની ચામડી, ગેંડાનું માથું અને કોલાર ખાણોને સોનાનો પથ્થર જોવા લાયક છે.
ડોલ વિભાગ : આ વિભાગમાં વિશ્વના વિવિધ દેશોના રમકડા અને ઢીંગલી છે. મોટાભાગની ઢીંગલીઓ તેમના પરંપરાગત પોશાકમાં અને કુદરતી વાતાવરણમાં પ્રદર્શિત કરવામાં આવી છે.
ફિલાટેલિક અને આર્મ્સ વિભાગ : ફિલાટેલિક વિભાગના પ્રદર્શનમાં લગભગ 30 દેશોની પોસ્ટલ સ્ટેમ્પ, કવર અને પોસ્ટલ સ્ટેશનરીઓ છે, જે વિજયદેવજી દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવી છે, જે ફ્રેમવાળા પેનલમાં પ્રદર્શિત છે. આર્મ્સ વિભાગમાં, ધરમપુરના શાહી શસ્ત્રોનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું છે. ડિસ્પ્લેમાં આદિવાસી યોદ્ધાઓની અર્ધચંદ્રાકાર આકારની કુહાડી, મોગલ સૈનિકોની સિલ્વર માઉન્ટેડ કેમલ બંદૂક, સોનાની જડેલી સ્ટીલની ઢાલ, ગેંડાના ચામડાની ઢાલ અને દાર્જિલિંગના લેપચા સૈનિકની તલવારનો સમાવેશ થાય છે.
શિલ્પ વિભાગ : આ વિભાગમાં 7મી સદીની સૂર્યની કાંસાની મૂર્તિ અને 10મી સદીની સૂર્ય શિલ્પની અત્યંત દુર્લભ અને અત્યંત મૂલ્યવાન કલાકૃતિઓ છે.
ફોરેન આર્ટ ગેલેરી : આ વિભાગમાં વિજયદેવજીએ તેમના વિદેશ પ્રવાસ દરમિયાન મેળવેલ સંગ્રહ ધરાવે છે. ડિસ્પ્લેમાં ગ્લાસ વર્ક, પોર્સેલિન અને સિરામિક્સ જેવા લોકપ્રિય યુરોપિયન હસ્તકલાનો સમાવેશ થાય છે. દક્ષિણ અને દક્ષિણ પૂર્વ એશિયાના દેશો – ચીન, જાપાન અને થાઈલેન્ડના લાકડાની કોતરણી, લાકર વર્ક, બૌદ્ધ મૂર્તિઓ વગેરે પણ પ્રદર્શનમાં છે. આ ગેલેરીમાં વિશાળ સોનાનો ઢોળ ચડાવેલા બેઠેલા બુદ્ધ અને ખાદ્યપદાર્થો ખુબ કિંમતી વસ્તુઓ છે.
ભારતીય આર્ટ ગેલેરી : આ વિભાગમાં બ્રિટિશ સત્તાવાળાઓ દ્વારા આયોજિત વિવિધ ઔદ્યોગિક પ્રદર્શનો દરમિયાન વિજયદેવજી દ્વારા હસ્તગત કરાયેલ સંગ્રહનો સમાવેશ થાય છે. આ ગેલેરીના નોંધપાત્ર પ્રદર્શનોમાં ચુનારના ચમકદાર વાસણો, કચ્છ પ્રદેશના રમકડાંના માટીકામ, સૌરાષ્ટ્રના મણકાનું કામ, કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ દમણના ખ્રિસ્તી ચિહ્નો, સુરત અને દક્ષિણ ભારતનું લાકડાનું કામ અને મૈસૂરનું લૉવરી વર્કનો સમાવેશ થાય છે.
મિનિએચર પેઈન્ટીંગ ગેલેરી : આ વિભાગમાં નોંધપાત્ર લઘુચિત્રો, ઓઇલ પેઇન્ટિંગ્સ, થંગકા પેઇન્ટિંગ્સ અને ગ્લાસ પેઇન્ટિંગ્સ છે. બુંદી સ્કૂલ ઑફ આર્ટના રાગમલા પેઈન્ટિંગ્સ અને બૉમ્બે સ્કૂલ ઑફ આર્ટના એમ.બી. સાવંતના ઑઈલ પેઈન્ટિંગ્સ આ ગેલેરીના મહત્વપૂર્ણ પ્રદર્શનો છે.
મ્યુઝિકલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સ ગેલેરી : આ વિભાગમાં મહારાજા વિજયદેવજી અને તેમના ભાઈ પ્રભાતદેવજી દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલા આદિવાસી, લોક, ભારતીય અને વિદેશી સંગીતનાં સાધનોની વિશાળ સંખ્યા પ્રદર્શિત કરવામાં આવી છે. વિચિત્રા વીણા, તૌસમ સારંગી, જલતરંગન, તુર્કીનો પ્રોટો પ્રકારનો કાશ્મીરી સંતૂર અને જાવામાંથી આદિવાસી વાંસના જોડણીનાં સાધનો કેટલાક નોંધપાત્ર સંગ્રહો છે.
એન્થ્રોપોલોજી ગેલેરી : મ્યુઝિયમ બિલ્ડિંગનો પહેલો માળ નૃવંશશાસ્ત્રના સંગ્રહને સમર્પિત કરવામાં આવ્યો છે જે આગળ ત્રણ પેટા વિભાગોમાં વિભાજિત કરવામાં આવ્યો છે- ભૌતિક માનવશાસ્ત્ર, વિદેશી નૃવંશશાસ્ત્ર અને ભારતીય નૃવંશશાસ્ત્ર. ભૌતિક માનવશાસ્ત્ર વિભાગમાં ફોટોગ્રાફ્સ, ચાર્ટ્સ અને કટઆઉટનો ઉપયોગ કરીને માનવ ઉત્ક્રાંતિની વાર્તા દર્શાવવામાં આવી છે. વિદેશી નૃવંશશાસ્ત્ર વિભાગમાં, વિશ્વભરની સંસ્કૃતિઓ અને સંસ્કૃતિઓનું ચિત્રણ કરવામાં આવ્યું છે. ભારતીય નૃવંશશાસ્ત્ર ભારત અને ધરમપુર પ્રદેશની 16 વિવિધ જાતિઓના ડાયરોઓ દર્શાવે છે. આદિવાસી વસવાટનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા ખેતીવાળા જંગલનો વોક-ઇન ડાયરો આઉટડોર ડિસ્પ્લે પર છે
આ મ્યુઝિયમનો સવારે 10:00 AM – 5:00 PM (મુલાકાતીઓ માટે) ખુલ્લુ હોય છે. મ્યુઝિયમ દર બુધવારે, બીજા અને ચોથા શનિવારે અને તમામ જાહેર રજાઓના દિવસે બંધ રહે છે.
મ્યુઝિયમની પ્રવેશ ફી
- ભારતીય માટે રૂ.1
- વિદેશી મુલાકાતીઓ માટે રૂ.50
- ફોટોગ્રાફી માટે રૂ. 100 (મોબાઇલ અને કેમેરા)
- વિડીયો કેમેરા માટે રૂ.500
બિલપુડી ટ્વિન વોટરફોલ્સ
બિલપુડી ટ્વિન વોટરફોલ ધરમપુર શહેરથી લગભગ 10 કિમી દૂર આવેલો છે. જેને માવલી માતા વોટરફોલ્સ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. અહીંના ધોધ 30 ફૂટ અને 20 ફૂટ ઉંચા છે. જ્યારે પાણી પડે છે ત્યારે સુંદરતા વધી જાય છે. વરસાદી વાતાવરણમાં તેની સુંદરતા કઈક ઓર હોય છે.
ઓઝોન વેલી
આ સ્થળ વિલ્સન હિલ્સનાથી 0.5 કિમી દૂર છે. પ્રકૃતિક પ્રેમી માટે ઉતમ સ્થળ છે. અહીં તમે તમારા મિત્રો અને પરિવાર સાથે પ્રકૃતિની હરિયાળી જોઈ શકો છો.
સનરાઈઝ અને સનસેટ પોઈન્ટ
આ પોઈન્ટથી પર્યટકો પહાડીઓની વચ્ચેથી ઉગતો સૂર્ય જોઈ શકો છો, આ સનરાઈઝ માટે તમારે વહેલી સવારે પહોંચવું પડશે.સવાર અથવા સાંજના સમયે સુરજના પ્રકાશમાં સમગ્ર પ્રકૃતિ સોનાની બની જાય છે. જે જોવુ ખુબ આહલાદક હોય છે.
માર્બલ છત્રી
આ ત્યાનું મુખ્ય આકર્શન છે આ છત્રી વિલ્સન હિલ્સની ટોચ પર આવી છે અને અહીંથી આ ટેકરીની વાસ્તવિક સુંદરતા જોઈ શકાય છે. આરસની બનેલી આ છત્રી કલાગીરીનો આદર્શ નમુનો છે.
શંકર ઝરણા પોઈન્ટ
જે લોકો ધોધના શોખીન છે તેઓએ આ પોઈન્ટ ચૂકવું જોઈએ નહીં. આ ધોધ વિલ્સન હિલ્સથી લગભગ 6 કિલોમીટર દૂર આવેલો છે.
ક્યાંરહેવું?
જો તમે વિલ્સન હિલ્સ હોટેલ્સમાં રહેવા માંગતા હો, તો રહેવાની એકમાત્ર જગ્યા વિલ્સન હિલ રિસોર્ટ અને રેસ્ટોરન્ટ છે. વિલ્સન હિલ્સ રિસોર્ટ વલસાડ જિલ્લાના ધરમપુર, પૈગંબરી ખાતે આવેલું છે. આ સિવાય કેટલાક હટ્સ છે જ્યાં તમે રહી શકો છો. જો તમે તમારું ખાવા-પીવાનું જાતે જ લો તો સારું રહેશે કારણ કે અહીં તમને સુવિધાઓનો અભાવ જોવા મળી શકે છે.
વિલ્સન હિલ કેવી રીતે પહોંચવું?
વિલ્સન હિલ સુધી પહોંચવા માટે ટ્રેનનો ઉપયોગ કરી શકો છો. નજીકનું સૌથી મોટું સ્ટેશન સુરત છે, અહીંથી તમારે વલસાડ સ્ટેશન સુધી તમારી ટિકિટ બુક કરવી પડશે. અહીંથી તે નજીક છે. આ સ્થળે પહોંચવા માટે તમારે ગુજરાત રાજ્ય ધોરીમાર્ગ 181 પર આવવું પડશે. જો તમારે હવાઈ માર્ગે આવવું હોય તો નજીકનું એરપોર્ટ સુરત એરપોર્ટ છે.
મુલાકાત લેવાનો શ્રેષ્ઠ સમય
અહીં આખા વર્ષ દરમિયાન જઈ શકાય છે, પરંતુ વરસાદની મોસમમાં અહીં બહુ ઓછા પ્રવાસીઓ આવે છે. તમે અહીં વરસાદ સિવાય ગમે ત્યારે આવી શકો છો. અહીંનું હવામાન ઠંડુ રહે છે.
